Kwaliteitszorg en PDCA-cyclus

De kwaliteit van de opleiding Interne geneeskunde in het Erasmus MC is geborgd vanuit een gezamenlijke verantwoordelijkheid van de Centrale Opleidingscommissie (COC) en de gehele opleidingsgroep, in nauwe samenwerking en samenspraak met de aios. De kwaliteit van de opleiding behoeft continue aandacht en wordt gemonitord met een reeks van externe en interne procedures. Hierbij wordt gebruik gemaakt van verschillende instrumenten, die de kwaliteit van de opleiding meten, om vervolgens feedback te ontvangen, te reflecteren en te verbeteren. De interne procedures in het Erasmus MC en de gebruikte instrumenten (de interne kwaliteitszorg) sluiten zo goed mogelijk aan op het bestaande externe kwaliteitszorgsysteem, zodat beiden elkaar versterken. De interne kwaliteitszorg verloopt via de continue cyclus van plan-do-check-act (PDCA), gericht op feedback en het ontwikkelen en verbeteren van de kwaliteit van de opleiding.

De PDCA-cyclus kent vier stappen:

  1. Plan: formuleer haalbare doelen op basis van informatie uit de verschillende meetinstrumenten. Een actielijst met de beoogde resultaten, een taakverdeling en een termijn om de doelen te bereiken vergroot de slagingskans.
  2. Do: voer de geplande verbetering uit conform afspraak.
  3. Check: bespreek tijdens verschillende overlegmomenten de status van de geplande acties. De gestelde criteria of vooraf benoemde resultaten zijn hierin behulpzaam.
  4. Act: waar nodig bijsturen (evalueren en ingrijpen/herontwerpen) van de acties. Formuleren nieuwe doelen volgens nieuwe PDCA-cyclus.

Kwaliteitsmetingen, DRECT en SETQ

Het continu evalueren van de opleidingskwaliteit door middel van verschillende kwaliteitsmetingen en instrumenten helpt de opleidingsgroep om de opleiding te verbeteren en hun eigen inspanningen in overeenstemming te brengen met de opleidingseisen en wensen van de aios. Door met regelmaat zowel het opleidingsklimaat als de opleidingskwaliteiten van het opleidingsteam te meten, deze resultaten te evalueren, verbeterpunten af te spreken en deze verbeterpunten in PDCA cycli te beleggen is een kwaliteitscyclus gevormd om de opleiding steeds te verbeteren.

DRECT en SETQ

In het Erasmus MC wordt jaarlijks digitaal een kwaliteitsevaluatie van het opleidingsklimaat verricht bij alle specialistische vervolgopleidingen, de DRECT (Dutch Residents Educational Climate Test). De DRECT is een vragenlijst die informatie biedt over het opleidingsklimaat in een specialistische vervolgopleiding. De DRECT wordt simultaan afgenomen in alle opleidingsziekenhuizen in de regio (OOR ZWN); de uitkomsten worden anoniem in een benchmark vergeleken met die van de andere opleidingsziekenhuizen uit de OOR-ZWN. De SETQ (System of Evaluation of Teaching Qualities) wordt in het Erasmus MC 2-jaarlijks afgenomen en meet opleiderskwaliteiten van individuele opleiders.

De uitkomsten van de DRECT worden door de opleider en aiosvertegenwoordiging uitgebreid besproken met de aios en gehele opleidingsgroep tijdens een opleidingsvergadering. Er worden gezamenlijk verbeterpunten en actieplannen geformuleerd die worden uitgewerkt in werkgroepen van een paar stafleden en een paar aios. De verbeterpunten worden opgenomen in de PDCA cyclus, die door de opleider wordt bijgehouden en bij elke opleidingsvergadering wordt besproken en meegestuurd met de agenda. Zo wordt continue het beloop van deze actieplannen (en ook van andere verbeterpunten, bv komend uit de opleidingsvergadering) geëvalueerd, zo nodig bijgesteld of nieuwe actieplannen opgesteld volgens een PDCA cyclus.

De rapportages van de SETQ worden beoordeeld door de (pv) opleider, en door de sectorhoofden besproken tijdens de jaargesprekken met de individuele stafleden. Zo nodig bespreekt de (pv) opleider de rapportages eveneens met een betreffend staflid.

In 2021 wordt vanuit de centrale opleidingscommissie een nieuw meetinstrument geimplementeerd, in plaats van de DRECT / SETQ, informatie volgt.

Centrale opleidingscommissie

De centrale opleidingscommissie (COC) van het Erasmus MC neemt een belangrijke plaats in bij bewaken en controleren van de kwaliteit van de opleidingen. De belangrijkste taken van de COC in het Erasmus MC ten behoeve van de interne kwaliteitszorg zijn:

I. Opleidingsklimaat

  1. bewaken en bevorderen van een gunstig en veilig opleidingsklimaat waarin:
    • – aios zich optimaal kunnen ontwikkelen tot medisch specialist
    • – opleiders(groepen) zich (kunnen) blijven ontwikkelen als opleiders
  2. bevorderen van de samenwerking tussen de verschillende medisch specialistische opleidingen
  3. het bespreken van de belangen van de aios
  4. het bespreken van kritiekpunten van de zijde van opleiders en aios
  5. het bemiddelen bij geschillen

II. Kwaliteit van Opleidingen

In de COC wordt een overzicht geagendeerd waarop de uitkomsten van visitaties worden weergegeven; deze worden besproken tijdens de COC vergaderingen. Tevens zijn het leerklimaat en opleidingskwaliteit van de medisch specialisten onderwerp binnen het regulier overleg tussen afdeling en portefeuillehouder Raad van Bestuur. De Raad van Bestuur en de centrale opleidingscommissie bevorderen het ontstaan van een Deming-cyclus op het gebied van de kwaliteit van de opleiding. De volgende instrumenten vormen de basis voor het onstaan van de Deming-cyclus:

  1. beleid Interne Visitatie Medisch vervolgopleidingen Erasmus MC
  2. de jaarlijkse inzet van de D-RECT ten behoeve van het leerklimaat;
  3. de de SET-Q ten behoeve van het in kaart brengen van individuele opleidingskwaliteiten van de leden van de opleidingsgroep;
  4. jaarlijkse uitvraag en bespreking van verbeterpunten geneeskundige vervolgopleidingen door COCR
  5. jaargesprek met opleider, pv opleider en aios
  6. voorbereiden op externe visitaties, bespreken Erkenningsaanvraag

III. Onderwijs

  1. ontwikkelen en organiseren van discipline overstijgend onderwijs voor aios en symposia over opleiden voor aios en opleiders
  2. bewaken en bevorderen docentprofessionalisering van de opleiders(groepen)

 IV. Overig

  1. bespreken van beleidswijzigingen van de Registratiecommissie Geneeskundig Specialisten (RGS)
  2. bespreken van aanpassing van wet- en regelgeving met betrekking tot de medische vervolgopleidingen

Docentprofessionalisering

Alle leden van de opleidingsgroep staan garant voor een kwalitatief goede opleiding en een optimaal leerklimaat. Als onderdeel hiervan volgen alle leden van de opleidingsgroep bij- en nascholing om zich op didactisch gebied verder te ontwikkelen.

Alle leden van de opleidingsgroep hebben de Teach the Teacher (of vergelijkbare cursus) gevolgd. Alle leden van de opleidingsgroep volgen minimaal 1x in de vijf jaar een cursus Teach the Teacher. Door de onderwijskundigen van het Erasmus MC worden op maat gemaakte en geaccrediteerde modules Teach the Teacher georganiseerd.
De opleider, plaatsvervangend opleider en differentiatieopleiders volgen jaarlijks (na-) scholing volgen op het gebied van medisch onderwijs en opleiding.

De aios kunnen de DOO Teach the Teacher II (Begeleiden van coassistenten) volgen; deze is niet verplicht maar wordt wel aangeraden vanwege de aanwezigheid en het begeleiden van coassistenten in het Erasmus MC. Klik hier voor meer informatie.